Eigenlijk heb ik nooit een echt goed antwoord op deze vraag: Waarom doet een bedrijf aan MVO? Willem Lageweg van MVO Nederland heeft hierover geschreven:
‘De praktijk laat zien dat ondernemers vanuit een drietal motieven met MVO aan de slag gaan: omdat het hoort, omdat het moet of omdat het loont.’
De MVOptimist toont in deze blog haar visie op MVO:
MVO is het enige goede antwoord op de vrije markteconomie!
De achttiende eeuw gaf de wereld ons Adam Smith. Deze grondlegger van de vrije markteconomie leert ons dat specialisatie dusdanige efficiënties geeft, dat het tot Wealth of Nations resulteert.
De negentiende eeuw gaf de wereld ons Karl Marx. Deze revolutionair leert ons dat de uitwassen van het kapitalisme bestreden dienen te worden, die verbeeld worden door de Nederlandse foto’s hieronder.
De twintigste eeuw gaf de wereld ons Joseph Schumpeter. Deze omdenker leert ons creatieve destructie, het proces van voortdurende innovatie, waarbij succesvolle toepassingen van nieuwe technieken de oude vernietigen.
Vrijwel overal in de wereld wordt de maatschappij geordend door de vrije markteconomie. Het succes van de vrije markteconomie staat wat de MVOptimist betreft buiten de discussie. Maar de uitwassen worden steeds meer als onwenselijk en onnodig ervaren.
De twintigste eeuw gaf de wereld ook John Elkington. De schrijver van “Canibals with forks” leert ons dat bedrijven succesvol kunnen blijven door in haar strategische afwegingen de belangen van People, Planet en Profit af te wegen. Dat noemen we Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). MVO is het middel om de negatieve impulsen van de vrije markteconomie te beteugelen.
Waarom wil een bedrijf zichzelf beteugelen?
Er zijn goede redenen waarom een bedrijf zichzelf wil beschermen tegen de uitwassen die de vrije markteconomie met zich mee brengt:
Deze tijd kenmerkt zich door een supersnelle en immense stroom van informatie. Ook is het een tijd waar informatie niet meer te beheersen is. Op sociale media als Twitter en Facebook verspreiden gewone mensen hun verhalen over jouw bedrijf. Dan is het wel zo verstandig om je als een goede corporate citizen te gedragen.
- People: Klanten en medewerkers willen niet geassocieerd worden met kinderarbeid, moderne slavernij. Bedrijven dienen zich in toenemende mate innovatief, open en transparant op te stellen om de veranderingen bij te kunnen benen.
- Planet: De gevolgen van een milieuramp ver weg in Amerika zijn vrijwel meteen zichtbaar in Nederland via het internet. Een plaatje van een door olie besmeurde pelikaan zegt meer dan duizend woorden. Een bedrijf als BP dat denkt dat het schrijvers op het internet kan beknotten schiet zichzelf alleen maar in de voet. Daar kan geen reclamecampagne tegen op.
- Profit: Moderne NGO’s als Wakker Dier en Hier activeren en sturen op een strategische manier de consumentendemocratie: stemmen met je geld. Daarnaast is het verstandig om wetgeving voor te zijn.
- Bedrijven opereren in een global village. Ontwikkelingen in andere continenten worden steeds belangrijker.
- People: Mensen weten hoe goed wij het in Europa hebben. Een wereldorde waarin mensen gelijke kansen hebben is een veiligere wereld. Grote inkomensverschillen leiden tot oorlogen, terrorisme en massamigratie. Dit is slecht voor de economie en daarmee voor de bedrijvigheid.
- Planet: De stijgende zeespiegel, de groeiende resistentie tegen antibiotica, de bijensterfte. Dit is slechts een greep uit de mondiale bedreigingen. En de natuur? Die kent geen landsgrenzen.
- Profit: De opkomende markten worden steeds aantrekkelijker afzetmarkten. Azië is een belangrijke groeimarkt voor bedrijven als DSM, Philips en AkzoNobel. Ook Afrika ontwikkelt zich in een rap tempo.
- De homo economicus prefereert bijna van nature korte termijn resultaat, boven die op langere termijn.
- People: Klanten en medewerkers zullen zich meer aan jouw organisatie hechten, wanneer het consistent handelt en communiceert.
- Planet: Met het inzichtelijk maken van de terugverdientijd kan worden aangetoond dat investeren in duurdere maar zuinigere apparaten vaak loont.
- Profit: Het belangrijkste doel van een organisatie is het voortbestaan op de langere termijn. MVO helpt organisaties daarop de focus te leggen.
Waarom doet een bedrijf aan MVO?
Omdat MVO het enige goede antwoord op de vrije markteconomie is!
En het is ook financieel verstandig:
- Uit een 18 jaar durend onderzoek van Harvard University onder 180 beursgenoteerde bedrijven blijkt dat bedrijven die duurzaam ondernemen 4,8% meer rendement opleveren.
- AEX-genoteerde bedrijven die veel aandacht schenken aan MVO, presteren 36% beter op de beurs
- Bedrijven met energie-efficiëntie doelen in MJA-3 zagen energieverbruik in de periode van 2009-2012 dalen met 11,9%.
- Bedrijven met een goed MVO-imago werven makkelijker getalenteerd personeel en hebben lagere verloopcijfers.
Waarom wil een bedrijf over MVO communiceren?
Zoals reeds genoemd is MVO het afwegen van de belangen van People, Planet en Profit in strategische vraagstukken. Het sterke van dit concept is dat de uitkomst van deze afwegingen voor iedere organisatie anders is. Het is een zelfgekozen afweging die sturend is in het bedrijfsconcept geen wet van Meden en Perzen.
Door middel van haar MVO communicatie onthult een bedrijf haar identiteit
Volgens de MVOptimist dient ieder jaarverslag een willekeurige lezer in 5 minuten te tonen wat de identiteit van een bedrijf is. Welke keuzes het maakt bij belangrijke beslissingen. Of het bedrijf bij mij past… of niet.
discussieer mee
en reageer op deze blog!
Deze blog is de eerste in een serie naar aanleiding van het SOMO onderzoek. In deze serie probeer ik stapsgewijs mijn lezers mee te nemen, hoe een richtlijn een ingewikkeld onderwerp als MVO kan dienen.
Waarom zijn er MVO Richtlijnen?
- Waarom doet een bedrijf aan MVO?
- Waarom zijn er richtlijnen?
- Op welke manier kan GRI dienend zijn aan MVO?
In mijn ogen heeft Willem Lageweg gelijk als hij zegt dat er drie motieven zijn om met MVO aan de slag te gaan. Namelijk: omdat het hoort, danwel moet, danwel loont.
Het ene bedrijf wat meer omdat het hoort (we moeten beter omgaan met onze wereld), een ander wat meer omdat het moet (omdat hij anders bijvoorbeeld zijn klanten verliest), en een derde zal kiezen voor MVO omdat het loont (bijvoorbeeld kansen voor nieuwe producten en markten).
Ik denk dat een bedrijf in de praktijk door een combinatie van deze motieven sneller zal kiezen voor een verantwoorde(re) bedrijfsvoering. Een combinatie van deze drie motieven zal bij bedrijven namelijk zorgen voor een verhoogd gevoel van urgentie om te gaan (blijven) voldoen aan de eisen en verwachtingen vanuit de samenleving. Voldoet het bedrijf niet aan de verplichtingen en wensen? Dan heeft het een probleem en zal het voortbestaan in gevaar komen.
Bedrijven hebben – in welke vorm dan ook – een intensieve verhouding met hun omgeving. Ze staan niet op zichzelf, maar beïnvloeden en worden beïnvloed door bijvoorbeeld klanten, leveranciers, de overheid en tal van andere organisaties en groepen, de welbekende stakeholders. Een onderneming heeft geen bestaansrecht als het niet voldoet aan de eisen en verwachtingen van deze belanghebbenden.
Mijn antwoord op de vraag waarom een bedrijf maatschappelijk verantwoord wil ondernemen: omdat het wil blijven bestaan.
Beste Pieter,
Grappig dat juist jij het opneemt voor Willem Lageweg. Ik herken wel wat je zegt, maar dan toch twee reacties:
1. Een bedrijf doet aan MVO hoop ik vooral omdat het dat WIL.
Jouw bijdrage maakt mij helder dat ik de positieve reden voor MVO nog onderbelicht heb. Dat komt door de gedachte dat verantwoorde ondernemers het kapitalisme willen beteugelen.
Ik vergeet hierbij dat heel veel ondernemers ook aan MVO doen vanuit ideële redenen: Omdat ze ervan overtuigd is dat mensen gelijke kansen moeten hebben, dat de natuur een prachtige inspiratiebron is, dat een fatsoenlijk loon leidt tot schoolgaande kinderen…
2. Gaat dit niet alleen op voor de markt van consumenten die duurzaamheid belangrijk vinden?
Volgens mij is er nog een grote groep consumenten en producenten die zonder enige schroom een nieuwe broek kopen van €15. Terwijl dat mijns inziens niet kan onder fatsoenlijke omstandigheden (Kinderarbeid? Leefbaar loon? Moderne slavernij?).
Laatst sprak ik nog een manager die een Opel Ampera reed, niet omdat hij gelooft maar simpelweg om de bijtelling. Ik geloof niet dat dat ding ooit aan het stopcontact stond.
We weten toch dat de delta in Nigeria een grote poel van verderf is. Ik heb veel boze reacties gehoord, maar Shell doet weinig. En waarom zou ze. We blijven daar toch allemaal tanken? Al was het maar omdat er geen oliebedrijf is, dat duidelijk een betere track-record heeft.
Mijns inziens kunnen bedrijven nog prima onverantwoord ondernemen. Wel geloof ik dat de groep die MVO verwachten van bedrijven toeneemt, sterker nog een kritische massa krijgt.
Menno,
mooi hoe je de redenen voor MVO vanuit 3 invalshoeken benaderd, ik ga deze gebruiken voor mijn workshop!
Ben het met je eens dat er nog slechts een kleine groep consumenten is die een aanbieding voor een spijkerbroek van 15 euro laat liggen. Zelf moet ik er ook nog aan wennen om bij iedere aanschaf me de vraag te stellen: Kan dit wel op basis van MVO in de hele keten naar die broek toe? Van Consumenten moeten we het m.i. niet hebben wat dit betreft, de producenten die bepalen het aanbod en hebben hier veel meer invloed op.
Het is een illusie te denken dat dit snel veranderd, er zullen altijd niet-MVO bedrijven zijn die ‘onder de fair trade prijs’ gaan zitten.
En dan nog het product ‘bio made’ maken ook!
Ik zet in op het normaal (lees massaal) worden van gebruik van bio grondstoffen, waardoor duurzame kleding e.d. langzamerhand richting het prijsniveau van de huidige dumpkleding toegroeit. Nu maken lage volumes het prijsniveau nog hoog. Ik denk dat de gemiddelde consument dan nog best wel paar euro meer wil betalen om kinderarbeid te voorkomen. Maar niet het dubbele voor een ‘fair trade bio made’ versie van een uiterlijk zelfde product.
We hebben echter nog een lange weg te gaan ben ik bang.
Nou suc6 met die workshop!Altijd fijn om mensen positief te motiveren.
Ik denk inderdaad dat MVO via de productie- en dienstenindustrie makkelijker tot stand komt dan via de ‘consumentendemocratie’. Het lijkt er op dat consumenten liever invloed ontwikkelen via acties, dan dat ze stemmen met hun geld. En ik denk ook dat het vaak moeilijk is voor consumenten. Nu heeft Albert Heyn een serie: ‘Puur EN Eerlijk’, dat volgens mij vrijwel altijd ‘Puur OF Eerlijk’ is. Ook labels genieten weinig vertrouwen.
Ik ben als MVOptimist vol vertrouwen dat het proces wat op gang gezet is zal doorvaren als een mammoettanker: Deze is niet meer te stoppen.
In mijn ogen is Transparantie geven, naast innovatie, de belangrijkste opdracht voor bedrijven. Toon je identiteit met behulp van het MVO raamwerk en zorg dat je lange termijn relaties opbouwt met je zakenpartners, je klanten, je personeel en je omwonenden.
Misschien is het ‘waarom’ van MVO wel voor ieder bedrijf weer anders. Als klant wil je dat dan wel weten: waarom doet een bedrijf wat ie nu doet en waarom MVO? Daarom is het van belang dat een bedrijf dat maatschappelijk verantwoord onderneemt, het eigen eerlijke verhaal vertelt.
Op het MVO NL event van vorige week werd gezegd dat 1 van de 10 trends voor 2013 is: transparantie. Maar ik denk dat storytelling, dus het vertellen van je eigen verhaal, veel meer een trend is. En bovendien broodnodig als je je echt met je klanten en stakeholders wilt verbinden en impact wilt hebben.
Zoals ik van je gewend ben: De spijker op zijn kop!
Transparantie staat ook bij mij aan de top. Het belangrijkste van rapportage over MVO is het open en eerlijk laten zien zien hoe het bedrijf haar strategische keuzes maakt.
Storytelling is ook belangrijk. Bedrijven dienen het eigen verhaal te vertellen. Daarom eindig ik mijn blog ook met:
Door middel van haar MVO communicatie onthult een bedrijf haar identiteit.
Volgens de MVOptimist dient ieder jaarverslag een willekeurige lezer in 5 minuten te tonen wat de identiteit van een bedrijf is. Welke keuzes het maakt bij belangrijke beslissingen. Of het bedrijf bij mij past… of niet.
Ter informatie:
Die top 10 is gemaakt door medewerkers van MVO Nederland en specialisten in MVO. Terecht waarschuwt MVO Nederland dat deze top 10 wellicht het gevolg is van wishfull thinking.
Los van het feit dat de sociale intelligentie van bestuurders/DGA’s niet onderschat hoeft te worden, het zijn ook mensen die in de maatschappij staan, lijkt mij MVO een stap in de goede richting van nieuwe business modellen.
Uit verschillende bronnen komen nl. signalen dat ons huidige (economische) gedachtegoed niet meer functioneert. Een voorbeeld hiervan is Jan Jonker van Radboud Universiteit Nijmegen 1 juni 2012: Het moet anders. Ook hier staat ‘Duurzaamheid’ centraal. Zoeken naar meervoudige waardecreatie: Naast ‘Profit’ ook sociale en ecologische waarde genereren!
Verantwoord (betrokken) ondernemen biedt voor de marketing ook nieuwe mogelijkheden, de verantwoording voor de ‘profit’: Steeds vaker hoor je: “Ik wil jou product niet als dit ten koste gaat van Mens & Milieu”. En dit is geen trend maar een bewustwording wat één richting opwerkt.
@Pieter, bedankt: Het hoort, het moet EN het loont !
MVO omdat het moet, hoort of loont is een geaccepteerde trits aan motivaties. Uit onderzoek van EIM is ooit nog eens een categorie MVO omdat het past toegevoegd, maar dat vind ik een lastig eenduidig te interpreteren categorie. Onderzoek naar maatschappelijk betrokken ondernemen heeft een andere categorie geidentificeerd: MVO omdat het leuk is. Niet de meest sterke motivatie (vluchtig, vooral), maar er zit een kern van waarheid in dat er duidelijk ook niet-business case gerelateerde motivaties een rol spelen bij duurzaam gedrag. In december is er een artikel in Nature Climate Change verschenen o.b.v. een aantal experimenten met consumenten, waaruit bleek dat de morele motivaties voor duurzaam gedrag sterker zijn dan economische motieven.
Duurzaam gedrag kan identiteitsversterkend werken en een positief effect hebben op het zelfbeeld van mensen. Wellicht dat een dergelijk argument voor bedrijven geldt.
Ook interessant is dat uit een onderzoek van MIT is gebleken dat de belangrijkste reden voor MVO voor bedrijven is ‘omdat concurrenten/sectorgenoten’ dat ook doen – kopieren, dus (en kopieren kan zowel onbewust als strategisch gedrag zijn).
Al met al zijn dus direct aan de business case-gerelateerde motieven voor MVO als niet direct aan de business case-gerelateerde motieven relevant als je kijkt naar waarom bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Inderdaad komt uit de reacties van mijn lezers naar voren dat bedrijven ook maatschappelijk verantwoord ondernemen, omdat ze dat WILLEN. Ik kies hier voor WILLEN in plaats van LEUK omdat dat een sterkere interne motivatie is om fatsoenlijk te ondernemen, met respect voor mens en milieu.
Dat MVO goed is voor het zelfbeeld van bedrijven staat voor mij wel vast: Bedrijven die actief aan MVO doen trekken beter personeel aan, hebben lagere ziektecijfers.
De reden dat bedrijven niet willen achterblijven bij de peers had ik nog niet gehoord. Dat is inderdaad een (negatieve) motiverende factor. Niet willen achterblijven. De Transparantiebenchmark speelt daar ook duidelijk op in, door bedrijven te kwalificeren als een ‘achterblijver’. De MVOptimist denkt dat er ook sectoroverstijgend vergeleken wordt: In de AEX kijkt men vast naar elkaar. Achterin het ‘Peloton’ bevinden zich slechts de relatief onbekende bedrijven Aperam en Fugro.