Alliander Jaarverslag 2010
Kenmerken: Gecombineerd verslag, PDF: 188 pagina’s + interactieve verslag, rapportage sinds 2008, GRI toepassingsniveau B+, beperkte assurance door PWC , Nederlandstalig.
Alliander heeft een geïntegreerd verslag geschreven, wat betekent dat verslag wordt gedaan van zowel de financiële als de duurzame bedrijfsvoering. GRI promoot deze vorm van rapporteren luidruchtig sinds het laatste congres. Als geïnteresseerde in het toch al zo brede interessegebied MVO ben ik minder enthousiast over dit type verslag: het wordt zo lijvig! Hoeveel van de 188 pagina’s denkt Alliander dat de gemiddelde lezer zich eigen maakt? Alliander heeft naast een PDF ook een ‘interactief’ jaarverslag: een jaarverslag op het internet. Tot mijn spijt moet ik constateren dat deze alleen een geluidsfragment toevoegt.
Ik ben aangenaam verrast door de positie die het maatschappelijk verslag inneemt in het geheel: Het financiële verslag lijkt teruggebracht tot een hoofdstuk in het maatschappelijk jaarverslag. Het verslag heeft een mooi thema gekregen: in verbinding. Dat is een passend thema voor een bedrijf dat elektriciteit en gas naar ons thuis brengt.
Het thema had ook kunnen heten: ambitieus naar de toekomst. Het woord ambitie wordt 32 keer gebruikt, en start al in de introductie:
- Net als het voorgaande jaar streven wij naar de B+ norm. Het is onze ambitie om in 2012 de A+ norm te behalen. Dit doen wij door alle materiële GRI kern- en sectorindicatoren te verklaren en toe te lichten.
- De Transparantiebenchmark wordt ieder jaar uitgevoerd. In 2010 is de onderzoeksgroep uitgebreid tot bijna 500 ondernemingen. Het Alliander jaarverslag 2009 kwam op nummer 42 van de ranglijst. De doelstelling van Alliander is om over het verslagjaar 2011 tot de koplopersgroep te behoren. (MVOptimist: Dat betekent dat Alliander zich in de top 20 wil nestelen)
Daarnaast heeft Alliander een ambitietabel. Dit is een mooie naam, maar ik heb niet het gevoel dat het de lading dekt. De ambitietabel is een verantwoording voor de ‘concrete inspanningen het afgelopen jaar zijn verricht.’ Ik verwacht van een ambitietabel een overzicht over een middellange periode met daarin de vastgestelde ambities, een tussenstand en de ambities naar de toekomst! En die is er dan ook. Op bladzijde 12 staan de ambities per stakeholder. Een ambitietabel met betrekking tot het milieu heb ik niet kunnen vinden. Mijn tip voor Alliander: Zorg voor een interactieve link naar de uitgebreide beschrijving van de ambities, zodat je lezers snel en efficiënt de zoektocht binnen Alliander kunnen volmaken.
De medewerkers van Alliander
Als gastheer bij de Greendrinks Gelderland heb ik vorig jaar kennis gemaakt Alliander. Meteen was ik al jaren onder de indruk, hoe Alliander om gaat met haar werknemers. Als je door het gebouw heen loopt, zie je dat er tal van ludieke programma’s lopen om medewerkers te stimuleren tot gewenst gedrag of resultaat. Voorbeelden van de programma’s zijn ‘Iedereen energiek’ en ‘Nederland wordt groenland’. Alliander kan dan ook cijfers over People rapporteren die goed zijn voor Profit:
Alliander heeft een medewerkerstevredenheidcijfer van 8,1. Dat is indrukwekkend goed. Ik heb van HR-specialisten begrepen dat het vinden van een nieuw personeelslid ongeveer een jaarsalaris kost. Tevredenheid helpt een bedrijf om het personeel langdurig aan zich te binden, dus dit is lucratief beleid dat zichzelf terug verdient.
Daarnaast is het ziekteverzuim laag en dalend. Je hoeft niemand uit te leggen dat een laag ziekteverzuim goedkoop is.
Als specialist in managementinformatie ben ik zeer te spreken over de sprekende grafiek die een trendmatige ontwikkeling van het ziekteverzuim toont over een periode van 5 jaar: goede kleuren, mooie lange periode, duidelijke cijfers. De tabel staat echter ver van de tekst, en wordt nauwelijks becommentarieerd. Natuurlijk verteld een plaatje al een groot deel van het verhaal. Maar ze wekt ook vragen op: Dat de helft van de ziekte langdurig verzuim tot gevolg heeft, is dat gewoon of bijzonder? En wat is de reden van de trendbreuk in 2007?
Alliander een betrouwbare partner
Alliander brengt gas en elektriciteit bij ons thuis. Dat zijn in onze luxe maatschappij bijna levensvoorwaarden. Beschikbaarheid van haar diensten is voor Alliander dan ook een van de belangrijkste kerngegevens: ‘Met onze dienstverlening willen wij onze klanten optimaal ondersteunen. Leveringsbetrouwbaarheid is daarvoor de basis’. Dit wordt weergegeven door de gemiddelde stroomonderbrekingsduur per klant. Deze is opgelopen van 27,4 naar 31,2 minuten per jaar. Dat is fors, dus ik pak meteen het verslag over 2009 erbij. Dat leert ons dat in 2008 de onderbreking nog 24,0 was. Daar wil daarover het naadje van de kous kennen. Speurend door het verslag leer ik dat het doel over 2010 24 minuten was en voor 2015 20 minuten is. Dit schreeuwt om een verklaring, en die is er dan ook: ‘Dit is grotendeels het gevolg van een hoger aantal laagspanningsstoringen en een grote storing in Doetinchem in juli 2010.’ Mooi dan weten we dat, maar dit is me toch iets te karig. Welk deel van de uitval is te wijten aan grote incidenten? Eigenlijk wil ik simpelweg weten wat de uitval is bij een standaard klant.
Het is goed om te zien dat mijn advies over het tonen van de uitval overgenomen is. Vorig jaar zag je de uitval van elektriciteit en gas naast elkaar. Dat lijkt handig, maar vertekent enorm. De uitval elektriciteit is in minuten en van gas in seconden. Ik denk dat bijna niemand dat verschil heeft gezien. Dit jaar worden de grafieken getoond op een eigen pagina en hebben ze beiden het gelijke format, met naast elkaar de eigen prestatie en het landelijke gemiddelde. Wederom een mooie heldere grafiek over een periode van 5 jaar.
De CO2 footprint van Alliander
Toen ik deze blag besprak met Wendeline Besier, een hele goede MVO-professional van VolkerWessels met modder aan de laarzen en een helm in de kofferbak, besprak zei ze spontaan: Wat een enorme CO2 footprint! Dat is bijna 4 keer de voetafdruk van VolkerWessels! Na een gezamenlijke bestudering van de tabel, kwamen we tot de conclusie dat 90% van de afdruk bepaald wordt door Netverlies en Lekverlies. NEGENTIG PROCENT door technische verliezen waar MVOptimist nog nooit van gehoord heeft. Dan verwacht je een heldere uitleg.
Ondanks deze maatregelen hebben wij onze reductiedoel- stelling voor 2010 niet gehaald. Voornaamste oorzaak is het gestegen netverlies, dat meer dan 80% van onze voetafdruk bepaalt. De netverliezen worden vooral veroorzaakt door de hoeveelheid elektriciteitsgebruik bij de eindgebruikers en zijn daarom minder goed te beïnvloeden door Alliander.
Dat lijkt me frustrerend voor een bedrijf dat in 2015 CO2 neutraal wil opereren! Dus nu verwacht ik een helder exposé over hoe Alliander middels de trias energetica dit probleem gaat tackelen. Maar, wat volgt is de zin:
De achtergronden staan vermeld op pagina 162 in dit verslag.
Je voetafdruk van je bedrijf wordt van buitenaf enorm negatief beïnvloed, en de lezer moet 118 bladzijden scrollen om de reden van deze moeilijk beheersbare voetafdruk te begrijpen.
In 2010 hebben we, ondanks alle acties en maatregelen, de gestelde CO2 doelstelling niet gehaald. Dit heeft voornamelijk te maken met hogere technische en administratieve netverliezen:
- Een hoger energieverbruik van onze klanten, mede als gevolg van lagere temperaturen. Dit leidt tot hogere ’technische’ netverliezen;
- Een snellere contractbeëindiging door energieleveranciers, waardoor de energielevering wordt afgewenteld op de netbeheerder;
- Het vaker ‘warm opleveren’ van nieuwbouwwoningen, zonder contractuele verbintenis;
- Langere aanlooptijd van besparende maatregelen binnen Alliander.
Minder netverlies: een uitdaging voor Alliander
Bij het transport van elektriciteit gaat altijd energie verloren. Dat komt door de ‘natuurlijke’ weerstand van kabels, transformatoren en andere componenten van onze netten. In 2010 ging hierdoor ongeveer 3,4% van de totaal getransporteerde elektriciteit verloren. Daarnaast hebben we te maken met administratieve netverliezen. Deze ontstaan door tal van oorzaken. De belangrijkste daarvan zijn fraude en leegstand. In 2010 betrof dit naar schatting 0,95% van de totaal getransporteerde elektriciteit. Ook deze verliezen worden als netverlies verantwoord.
In 2011 wordt een project gestart om administratieve netverliezen als gevolg van leegstand te voorkomen. De oorzaken van administratief netverlies en de bijdrage aan het totaal zijn in kaart gebracht. Netverliezen treden ook op bij het vrijkomen van aardgas, hetgeen bijdraagt aan het broeikaseffect. We zetten ons in om gaslekken niet alleen te vinden en te repareren, maar ook om ze te voorkomen.
Prima uitleg, maar je maakt het je lezer niet makkelijk om te begrijpen voor wat voor een uitdaging Alliander staat.
Wat kan men leren van het duurzaamheidsverslag van Alliander
MVO en medewerkerstevredenheid gaan hand in hand. Bedrijven met een actief MVO-beleid scoren standaard beter bij personeel. Goed zorgen voor People is goed voor de Profit van een bedrijf.